Institut yangiliklari

Bugun Toshkentdagi nufuzli Wyndham mehmonxonasida O‘zbekiston Milliy universiteti tashabbusi bilan “Atrof muhit muhofazasi, iqlim o‘zgarishi, degradatsiyaga uchragan tuproqlar unumdorligini oshirishda innovatsion texnologiyalar” mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya bo'lib o'tdi.

Konferensiyada Tuproqshunoslik va agrokimyoviy tadqiqotlar instituti direktori, biologiya fanlari doktori Shuhrat Bobomurodov “Tuproq degradatsiyasi va uni oldini olishda zamonaviy yondashuvlar” hamda ilmiy ishlar va innovatsiyalar bo‘yicha o‘rinbosari, professor Nodirjon Abduraxmonov “Orolbo‘yi tuproqlarining hozirgi xolati va ulardan samarali foydalanish yo‘llari” mavzularida ma’ruzalari tinglandi.

Ma'ruzachilarga ko'ra, "so'nggi yillarda dunyo tuproqlari turli xil tahdidlarga uchrayotgani, tuproqlar unumdorligini saqlash, yerlar degradatsiyaga qarshi kurashish va tuproqlarda bioxilma-xillikni asrab qolish juda muhim ahamiyat kasb etayotgani va boshqa dolzarb masalalar haqida o'z fikr mulohazalarini bildirishdi"...

Eslatib o‘tamiz: Ushbu xalqaro anjuman atrof-muhitni muhofaza qilish, iqlim o‘zgarishining salbiy oqibatlarini kamaytirish hamda tuproqlar unumdorligini oshirish bo‘yicha dolzarb masalalarni muhokama qilishga bag‘ishlangan.


Konferensiya kun tartibi bo'icha tadbir tashkilotchilari tomonidan Yosh olimlarning “Eng yaxshi ilmiy ishi”tanlovi g‘oliblarini taqdirlandi.

Eng quvonarlisi mazkur yuqori saviyada tashkillashtirilgan tadbirda Zafar Bahodirov va Asliddin Mamatqulovlar ham munosib taqdirlandi.

O‘zbekiston va Afg‘oniston hukumati rahbarlari kelishuviga asosan Qishloq xo‘jaligi vazirligi mutasaddi rahbarlari Tuproqshunoslik va agrokimyoviy tadqiqotlar instituti olimlari tomonidan tuproq tahlillarini olib borishga ixtisoslashgan va barcha zaruriy uskunalar bilan jihozlangan mobil laboratoriya Afg‘oniston tomoniga taqdim etigan edi.

Bugun Tuproqshunoslik va agrokimyoviy tadqiqotlar instituti olimlari tomonidan Afg'on mutaxassislariga mobil laboratoriya jixozlarini amaliyotda qo'llash bo'yicha o'z tajribalarini ulashmoqda.

Bunday sa'yi hakatlar sohadagi o'zaro hamkorliklarni rivojlantirish bilan bir qatorda qo'shni Afg'on yurtida ham tuproq ilmini taraqqiy ettirishga zamin yaratadi.

O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "Mahallalarda tomorqalardan samarali foydalanishni tashkil etish orqali aholi bandligi va daromadlarini oshirishga qaratilgan ishlarni ishlarni yanada jadallashtirish to'g'risida" 2025-yil 6-martdagi F-18-son Farmoyishi bilan Qishloq xoʻjaligi vazirligiga biriktirilgan Jizzax viloyatining Do‘stlik tumanida aholi bandligi va daromadlarini oshirish, obodonlashtirish va ko‘kalamzorlashtirish ishlarini tashkil etish maqsadida Tuproqshunoslik va agrokimyoviy tadqiqotlar instituti tomonidan 1350 tup o‘rik va 700 tup bodom mevali ko‘chatlarni Do‘stlik tumani hokimligi, shuningdek, ehtiyojmand aholi qatlamiga beg'araz amaliy yordam sifatida yetkazib berildi.

Bugun mevali ko‘chatlarni ekish jarayonlarida Qishloq xo‘jaligi vazirligining mutasaddi rahbar va xodimlari hamda institutning bir guruh mutaxassislari, tumandagi fermer, dehqon xo‘jaliklari va tomorqa yer egalari hamkorlikda faol qatnashmoqda.

Bugun Tuproqshunoslik va agrokimyoviy tadqiqotlar  institutida O‘zbekiston Respublikasida oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashning huquqiy asoslarini takomillashtirish masalalari yuzasidan Oliy Majlis Qonunchilik palatasining Agrar va suv xo‘jaligi masalalari qo‘mitasi deputatlari bilan hamkorlikda “Respublikada sho‘rlashgan va unumdorligi past bo‘lgan yerlarni ekin maydonlariga aylantirish hamda hosildorligini oshirish masalalari: muammolar va yechimlar" mavzusida davra suhbati o‘tkazildi.

Tadbirni institut direktori Shuhrat Bobomurodov kirish so‘zi bilan ochib kun tartibiga qo‘yilgan asosiy masalaga to‘xtalib, bugungi kunda mamlakatimizda oziq-ovqat xavsizligini ta’minlashda har bir davlat xizmatchisi birdek mas’ul ekanligini qayd etdi. Mavzu yuzasidan institut olimlari tomonidan sohaga oid qonun va qarorlar, huquqiy asoslar, shuningdek ushbu masala mamlakatimizning ijtimoiy-iqtisodiy siyosatida diqqat markazida ekanligi, bu borada qishloq xo‘jaligini barqaror rivojlantirish, O‘zbekistonning iqtisodiy o‘sishiga hamda aholi farovonligini oshirishga qaratilgan makroiqtisodiy strategiyasining eng muhim ustuvor yo‘nalishida keng ko‘lamli ishlar olib borilayotgani to‘g‘risida fikr va mulohazalar yuritdi.

Shundan so‘ng institut direktorining ilmiy ishlar va innovatsiyalar bo‘yicha o‘rinbosari, professor Nodirjon Abduraxmonov “O‘zbekistonda tuproqlar sho‘rlanishi muammolari va ularning yechimlari” hamda Tuproqlar biogeokimyosi, kimyoviy va fizik-kimyoviy holatini maqbullashtirish bo‘lim boshlig‘i Tolib Berdiyevning “Tuproq degradatsiyasi va unga qarshi kurashda zamonaviy yondashuvlar” mavzusidagi taqdimotlar tinglandi. 

Tadbirda ishtirok etgan deputatlar S.Djumayeva, M.Axmedova, D.Azizovalar o‘z navbatida iqlim sharoitlarining o‘zgarishi fonida agrar sohani rivojlantirish va oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash ko‘plab davlatlar, jumladan O‘zbekiston Respublikasi uchun ham tobora dolzarb ahamiyat kasb etayotgani, yer va suv resurslaridan unumli, ilmiy yondashuvlar asosida foydalanish orqali qishloq xo‘jaligida mahsuldorlikni oshirish bilan ta’minlash mumkin. O‘zbekistonda mavjud unumdor yerlar hajmining kamayishi, tuproqlarda sodir bo‘layotgan salbiy oqibatlar sahrolanish, cho‘llanish, sho‘rlanish kabi jarayonlar haqida so‘z yuritildi. Qishloq xo‘jaligi an’anaviy ravishda O‘zbekiston iqtisodiyotining muhim tarmog‘i bo‘lgani sababli, kutilayotgan iqlim o‘zgarishlari mamlakatimiz qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat xafsizligi uchun jiddiy xavf tug‘dirishi mumkinligi haqida alohida to‘xtalib o‘tildi.

Bundan tashqari, murakkab iqlim sharoitlarini hisobga olgan holda, O‘zbekistonda qishloq xo‘jaligi iqlimga moslashgan xususiyatga egaligi, iqlim o‘zgarishiga moslashish sohasidagi ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish, zamonaviy agrotexnologiyalar va amaliyotlarni joriy etish, tabiiy resurslardan foydalanish samaradorligini oshirish tuproq iqlim sharoitiga mos ekinlarni tanlashda tadqiqotchi  olimlarimizning o‘rni beqiyosligi alohida ta’kidlandi.

Xulosa o‘rnida shuni ta’kidlash joizki, qishloq xo‘jaligini rivojlantirish bo‘yicha chora-tadbirlarning tizimli ravishda amalga oshirilishi va davlat tomonidan maqsadli qo‘llab-quvvatlanishi ichki bozorni sifatli, hamyonbop qishloq xo‘jaligi mahsulotlari bilan to‘yintirishga xizmat qilmoqda.

Davra suhbati qizg‘in va faol muloqot shaklida o‘tkazilib, institut tarkibidagi mintaqaviy bo‘linmalar rahbar va xodimlari ham ZOOM platformasi orqali ishtirok etishdi. Suhbat yakunida ishtirokchilar o‘zlarini qiziqtirgan savollarga javob olishdi. Barcha fikr-mulohazalar va takliflar inobatga olinib, bu sohadagi hamkorlikni yanada rivojlantirishga kelishib olindi.