Institut yangiliklari

      Инновацион ривожланиш вазирлигида жорий йилнинг 28 февраль куни бажарилган лойиҳаларнинг муҳим натижалари – янги илмий ишланмалар кўргазмасининг очилиш маросими бўлиб ўтди. Инновацион ривожланиш вазири И.Абдурахмонов илмий лойиҳалар танловлари натижаларига кўра ғолиб чиққан лойиҳалар раҳбарларига сертификатлар топширди.

  Маскур тадбирда Тупроқшунослик ва агрокимё илмий-тадқиқот институти «Тупроқлар генезиси, географияси, картографияси ва мониторинги бўлими»  бўлим мудири, биология фанлари номзоди, лойиҳа раҳбари Исмонов Абдувахоб Жураевичга «Геоахборот технологиялари асосида Орол денгизи қуриган тубида деградацияга учраган тупроқларнинг экологик-мелиоратив ҳолатига оид ўрта масштабли тупроқ картасини яратиш» мавзуси бўйича умумий молиялаштириш ҳажми 2 993 979 100 сўм миқдоридаги  ғолиблик сертификати топширилди.

      Ҳозирда ушбу илмий амалий лойиҳа иши молиялаштирилиб, амалий ишлар бошлаб юборилган.

    Халқимизда «Сен ерни боқсанг, ер сени боқади», - деган пурмаъно мақол бор. Ҳақиқатан ҳам шундай. Ерга меҳр берсак, чин юракдан ишлов бериб, қарасак, у бизни боқоди, ҳам кийинтиради, ҳам оиламизга қўшимча даромад келтириш орқали ҳаётимизни янада яхшилашга хизмат қилади.

   Бугунги кунда мамлакатимизда иқтисодиётнинг энг муҳим тармоқларидан бўлган қишлоқ хўжалиги соҳасига алоҳида эътибор қаратилиб келинмоқда. Шу жумладан давлатимиз раҳбарининг жорий йилнинг 22-24-февраль кунлари Қорақалпоғистон Республикасига ташрифи давомида қишлоқ хўжалиги масалаларига оид ва соҳа ривожига қаратилган қатор долзарб вазифаларни белгилаб, тармоқнинг мутасадди раҳбарларига зарурий топшириқларни берди. 

      Айни кунларда ушбу топшириқларга мувофиқ, Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан бир қатор амалий чора-тадбирлар режаси ишлаб чиқилиб амалиётга босқичма-босқич тадбиқ этилмоқда. Ушбу жараёнларга «Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий маркази» тизимидаги барча илмий-тадқиқот институтлари шу жумладан, Тупрқшунослик ва агрокимё илмий тадқиқот институти ҳам жалб этилди.

       Мавжуд ер майдонларидан унумли ва самарали фойдаланиш давр тақозаси. Шуни инобатга олган ҳолда бир гуруҳ соҳа олимларига кўп йиллар давомида фойдаланишдан чиқиб кетган Қорақалпоғистон деҳқончилик илмий-тадқиқот институтининг 435 гектар кучли шўрланган, мелиоратив ҳолати оғир ва ташландиқ ер майдонларини унумдорлигини тиклаш, қишлоқ хўжалиги ерларини ўзлаштириш ва қисқа фурсатларда фойдаланишга қайта киритиш биринчи галдаги вазифа этиб белгилаб берилди. Шу мақсадда, Тупроқшунослик ва агрокимё илмий-тадқиқот институти директори Ш. Бобомуродов, «Тупроқлар биогеокимёси ва минералогияси» бўлими бошлиғи Т. Бердиев, катта илмий ходим С. Очиловлар ҳудудда институт учун ажратилган ер майдонларини белгилаб олиш ва амалга ошириладиган ишларни бажариш юзасидан Қорқалпоғистон Республикаси Чимбой туманига ташриф буюрдилар.

    Шу кунларда олимларимиз аввало институтимиз учун ажратилган 41 гектар ер майдони тупроқларининг хосса-хусусиятларини, милиоратив ҳолатини ўрганиш, ер майдонларида шўр ювиш ва экишга тайёрлаш ишларини амалга оширишмоқда. Шунингдек мавжуд коллектор-дренаж тизимлари, суғориш иншоотларининг бугунги кундаги ҳолати ҳам ўрганилиб чиқилмоқда.

   Хулоса ўрнида шуни айтиб ўтиш жоизки, Тупроқшунослик илмий тадқиқот институти олимларининг бу каби амалий ишлари тизимли давом этишилиши назарда тутилган. Зеро, мавжуд ер майдонларидан оқилона, унумли ва самарали фойдаланишни йўлга қўйган давлат файзу- барокатли, фаровон, халқи тўқ бўлади.

    Айни кунларда Республика Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан 2022 йил ҳосили учун  пухта тайёргарлик кўриш ишлари жадал равишда давом этмоқда. Ушбу жараёнларда мумтазам равишда вазирлик томонидан қишлоқ хўжалигининг барча илмий тадқиқот институтлари соҳа олимларининг жалб этилиши, келгусида мазкур соҳани янада ривож ва равнақ топишига ўз ҳиссасини қўшиши аниқ. Бу галги семинар учрашувлари Сирдарё вилоятининг барча туман ҳудудларида бўлиб ўтди.

        Ушбу йиғилишларда туманлардаги қишлоқ хўжалигининг барча тармоқлари — пахтачилик, ғаллачилик; шунингдек, боғдорчилик, токчилик, сабзавотчилик, пиллачилик, чорвачилик билан шуғулланувчи фермер хўжалиги раҳбарлари ва кластерлар иштирок этдилар.

     Йиғилиш учрашувларида Тупроқшунослик ва агрокимё илмий-тадқиқот институти «Тупроқ физикаси ва техналогияси» бўлими бошлиғи, биология фанлари фалсафа доктори, катта илмий ходим Ў.Т.Собитов ҳамда «Тупроқ унумдорлигини бошқариш ва баҳолаш» бўлими катта илмий ходими, биология фанлари фалсафа доктори А.Х.Қораевлар бевосита иштирок этиб нутқ сўзладилар.

     Олимларимиз ўз маърузаларида айнан ушбу туманлар ҳудудларида тарқалган тупроқлар ва уларнинг кимёвий хосса-хусусиятлари, тупроқлардан фойдаланиш меъёрлари хусусида шунингдек, ерлардан оқилона ва самарали фойдаланилмаслик натижасида келиб чиқувчи салбий оқибатлар  ва уларни ўз вақтида бартараф этиш масалалари борасида ҳам ўз фикр-мулоҳазаларини билдирди ва зарурий тавсиялар бердилар.

     Шунингдек, Сирдарё вилоятининг баъзи туманларида дала семинарлари ҳам ташкил этилди. Тадбирлар сўнгида соҳа мутахассислари ва семинар иштирокчилари биргаликда даладаги амалий ишлар билан ҳам танишдилар. Олимларимиз томонидан жойлардаги ер эгаларининг даладаги иш жараёнлари илмий нуқтаи назардан амалиётда қанчалик тўғри бажарилаётганлиги баҳоланиб зарурий тавсиялар бердилар. Ушбу семинар тадбирлари ҳар томонлама жонли тарзда ўтказилди, - десак муболағага ўрин қолмайди. Шу ернинг ўзида ер эгалари ҳам ўзларининг қизиқтирган саволларига соҳа олимларидан керакли жавобларни олдилар.

     Хулоса ўрнида шуни айтиш жоизки, бўлиб ўтаётган ушбу тадбирлардан асосий мақсад, илмий тадқиқот институтларида фаолият олиб бораётган олимларимизнинг бевосита иштироки туфайли ердан фойдаланувчиларни билими ва кўникмаларини ошириб бориш ва жорий йилда мўл ҳосил олиш самарадорлигига эришишдир.

    Аввал хабар берганимиздек, айни кунларда Республика бўйлаб Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан 2022 йил ҳосили учун пухта тайёргарлик кўриш ишлари жадал равишда олиб борилмоқда. Ушбу жараёнларда Қишлоқ хўжалигининг барча илмий тадқиқот институтлари соҳа олимларининг сафарбар этилиши мазкур соҳани янада ривож топишида муҳим аҳамият касб этади.

    Бугун ана шундай учрашув семинарлари Қашқадарё вилоятининг Шаҳрисабз ҳамда Китоб туманларида бўлиб ўтди.

    Шаҳрисабз ва Китоб туманлари асосан, қишлоқ хўжалигига ихтисослашган ҳудудлар ҳисобланади. Бўлиб ўтган семинарларда айнан туманлардаги қишлоқ хўжалигининг барча тармоқлари — пахтачилик, ғаллачилик; шунингдек, боғдорчилик, токчилик, сабзавотчилик, пиллачилик, чорвачилик билан шуғулланувчи фермер хўжалиги раҳбарлари ва кластерлар иштирок этдилар.

  Семинар учрашувларида Тупроқшунослик ва агрокимё илмий-тадқиқот институти «Тупроқ физикаси ва техналогияси» бўлими бошлиғи, биология фанлари фалсафа доктори, катта илмий ходим Ў.Т.Собитов ҳамда «Тупроқ унумдорлигини бошқариш ва баҳолаш» бўлими катта илмий ходими, биология фанлари фалсафа доктори А.Х.Қораевлар бевосита иштирок этдилар.

   Олимларимиз ўз маърузаларида ушбу туманлар ҳудудларида тарқалган тупроқлар ва уларнинг кимёвий хосса-хусусиятлари, тупроқлардан самарали фойдаланиш меъёрлари хусусида ўз фикр мулоҳазаларини билдирди ва зарурий тавсиялар бердилар.

   Шунингдек, маърузалар сўнгида семинар иштирокчиларидан даладаги амалий ишлари бўйича ўзларини қизиқтирган саволларига соҳа мутахассисларидан жавоблар олдилар. Бундай соҳа олимлари иштирокидаги семинар учрашувлари мамлакатимизнинг барча вилоятларида бўлиб ўтиши назарда тутилган.